อาจารย์มาศ เคหาสน์ธรรมซินแสฮวงจุ้ยระดับโลก และผู้เชี่ยวชาญด้านศาสตร์และสถาปัตยกรรมจีนโบราณ ได้เปิดเผยภูมิปัญญาอันชาญฉลาดของชาวจีนในการรับมือกับปัญหาน้ำหลากหรือน้ำท่วมตามฤดูกาล โดยเฉพาะในพื้นที่ลุ่มแม่น้ำแยงซีและแม่น้ำเหลือง ซึ่งเน้นการออกแบบที่เรียบง่าย แต่มีประสิทธิภาพและสอดคล้องกับธรรมชาติ

นี่คือ 5 หลักการสำคัญที่ชาวจีนโบราณใช้ในการ "กันน้ำเข้าบ้าน" โดยไม่พึ่งพาวิทยาการสมัยใหม่:

หลักการสถาปัตยกรรมและการจัดวาง

1. ยกพื้นบ้านสูง (抬高地基 - tái gāo dì jī) 🏡

บ้านจีนโบราณจำนวนมาก โดยเฉพาะในมณฑลทางใต้ เช่น เจียงซี, กว่างซี หรือยูนนาน จะมีการ "ยกฐานบ้านให้สูง" หรือมี "ใต้ถุน" ขึ้นอย่างชัดเจน

• วัตถุประสงค์: เพื่อหลีกเลี่ยงไม่ให้น้ำไหลเข้าทางพื้นบ้านโดยตรง หรือป้องกันความชื้นจากพื้นดิน

• วัสดุ: ฐานบ้านมักก่อด้วยหิน หรือใช้ เสาไม้ วางบนก้อนหินขนาดใหญ่ (คล้ายบ้านสไตล์ไม้ไผ่) เพื่อยกระดับให้พ้นจากระดับน้ำ

2. ธรณีประตูสูง (门槛 - ménkǎn) 🧱

ในบ้านแบบจีนดั้งเดิม โดยเฉพาะบ้านแบบ ซื่อเหอย่วน (四合院) ธรณีประตูมักถูกออกแบบให้มีความสูงมาก บางแห่งสูงถึง 30–50 เซนติเมตร

• วัตถุประสงค์: ทำหน้าที่เป็น แนวกั้นน้ำ ไม่ให้น้ำไหลทะลักเข้าสู่พื้นที่ภายในบ้าน

• ความเชื่อทางฮวงจุ้ย: ธรณีประตูยังถือเป็น "ของมงคล" ที่ช่วยกั้นสิ่งไม่ดีหรือพลังงานลบไม่ให้ไหลเข้าบ้านได้อีกด้วย

3. ร่องน้ำระบายรอบบ้าน (排水沟 - páishuǐ gōu) 💧

ชาวจีนจะทำการ ขุดร่องน้ำ (คูระบายน้ำ) ลึกตื้นรอบตัวบ้านและตามแนวถนนในหมู่บ้านอย่างเป็นระบบ

• วัตถุประสงค์: สร้างช่องทางให้น้ำมีทิศทางไหลออกอย่างชัดเจน

• วัสดุ: มักใช้ หินกรวดหรืออิฐ เรียงรองพื้นร่องน้ำ เพื่อช่วยในการซึมซับและระบายน้ำได้รวดเร็ว และเชื่อมต่อกับทางน้ำไหลตามธรรมชาติ

4. แผงกันน้ำหน้าประตู (挡水板 - dǎng shuǐ bǎn) 🛡️

นี่คือมาตรการป้องกันชั่วคราวในช่วงฤดูฝนหนัก

• วิธีการ: ใช้ แผ่นไม้ หรือ แผ่นหิน มาวางขวางหน้าประตูบ้านด้านใน

• หลักการ: ทำงานคล้ายกับแนวกั้นน้ำแบบสมัยใหม่ แต่ใช้วัสดุธรรมชาติและสามารถติดตั้งหรือถอดเก็บได้อย่างรวดเร็ว

5. ผังหมู่บ้านบนที่เนิน (选址讲究 - xuǎnzhǐ jiǎngjiù) ⛰️

หลักการฮวงจุ้ยในสมัยโบราณให้ความสำคัญกับการเลือกทำเลที่ตั้งหมู่บ้านอย่างพิถีพิถัน:

• การเลือกที่ตั้ง: มักเลือกตั้งหมู่บ้านบน เนินสูง ใกล้แหล่งน้ำ แต่ไม่อยู่ติดกับริมแม่น้ำโดยตรง

• การวางบ้าน: มีการวางบ้านเรียงตาม ความลาดชันเล็กน้อย เพื่อควบคุมให้น้ำฝนสามารถไหลไปในทิศทางเดียว ไม่ขังอยู่ในพื้นที่ส่วนกลางของหมู่บ้าน

นี่คือภูมิปัญญาที่พิสูจน์แล้วว่าสามารถอยู่ร่วมกับธรรมชาติได้อย่างยั่งยืน แม้ไม่มีเทคโนโลยีที่ซับซ้อนก็ตาม ซึ่งเป็นหลักฐานสำคัญที่แสดงให้เห็นถึงความลึกซึ้งของศาสตร์และสถาปัตยกรรมจีนโบราณ